پنجشنبه سوم مرداد ۱۳۸۷ - ۱۲:۳۷ ب.ظ - دکتر لیلا (مهستی) جویباری -
تعریف: سندرم لیز توموری به گروهی از عوارض متابولیک گفته می شود که ممکن است پس از درمان سرطان معمولا لنفوما و لوسمی ها و حتی بدون درمان نیز ممکن رخ دهد. در سندرم لیز توموری سلولهای سرطانی مرده لیز شده و یا متلاشی می گردند و این امر منجر به خروج محتویات داخل سلولی به داخل جریان خون می گردد. این امر منجر به بروز اختلال در روند تعادل الکترولیتی سرم خون می گردد. سطح پتاسیم، فسفر و اسید اوریک بالا رفته در حالیکه سطح کلسیم کاهش می یابد. این تغییرات خیلی سریع رخ داده و اثرات قابل توجهی به دنبال خواهد داشت که حتی ممکن است منجر به مرگ ناگهانی فرد گردد.
علت: فاکتور های زیادی در بروز سندرم لیز توموری دخیل هستند. آن دسته از تومورهایی که بزرگتر از هشت تا ده سانتیمتر بوده و اغلب بزرگ و حجیم می باشند، بیشتر تمایل به بروز و ایجاد سندرم لیز توموری دارند. علاوه بر این به نظر می رسد تومورهایی که خیلی خوب به درمان پاسخ می دهند، بیشتر منجر به بروز این سندرم در فرد مبتلا می گردند زیرا روند درمان منجر به از هم گسیختگی تعداد زیادی از سلولها می گردد. در اغلب این موارد بروز سندرم لیز توموری می تواند با تومورهای هماتولوژیکی (تومورهایی با منشا سلولهای خونی) از قبیل لنفومای غیر هوچکینی، بخصوص لنفومای بورکیت و لوسمی حاد در ارتباط باشد. معمولا سندرم لیز توموری، پس از تجویز ترکیبی از داروهای شیمی درمانی بروز میکند اما ممکن است بطور خودبخود و یا حتی در اثر رادیوتراپی و کورتیکواستروئید تراپی نیز رخ دهد. لاکتیک اسید دهیدروژناز آنزیمی است که در داخل سلول یافت می شود. افزایش میزان لاکتیک اسید دهیدروژناز در سلول به عنوان یک نشان کلیدی در تایید وجود یک توده حجیم است که ارتباط زیادی با بروز سندرم لیز توموری خواهد داشت. بیماران با اختلال در کارکرد کلیوی و کاهش برون ده ادراری در ریسک بیشتری برای بروز این سندرم خواهند بود. بدون وجود عملکرد مطلوب کلیوی ، مواد زائد تولیدی داخل سلول امکان خروج از طریق ادرار را نخواهند داشت. بیماران مبتلا به سرطان مستعد ابتلا به نارسایی کلیه خواهند شد و این امر بدلیل تجمع بیش از حد اسید اوریک می باشد. برای مثال بیماری که متحمل شیمی درمانی می باشد، تهوع و استفراغ را تجربه می نماید و در نتیجه این حالت بیمار آب از دست می دهد و دهیدراته می شود و این امر به افزایش غلظت اسید اوریک و آسیب بیشتر به کلیه کمک می کند.
مریم چهره گشا، کارشناس پرستاری
بسم الله الرحمن الرحیم