دانش پرستاری: از کلاس درس تا جامعه

معرفی مورد

بیمار آقایی 29 ساله متاهل و با شغل فرهنگی است که دو روز قبل از بستری دچار تب و لرز و سردرد شده است. بیمار با علائم آنفلوآنزا، سردرد شديد، درد در ناحيه پشت، آنورکسی و استفراغ مراجعه  و با تشخیص اولیه آنفولانزا بستری گردید و یک نوبت استفراغ خونی  در صبح بستری داشت. بیمار همچنین سابقه ذبح گوسفند و خوردن جگر خام آن را نیز در ماه اخیر ذکر کرده است. الگوی خواب بیمار نرمال نیست و بیمار از سردرد و درد فک تحتانی همچنان  شاکی است. در روز دوم بستری از محل خونگیری، دچار خونریزی شد و خارج شدن مقدار زيادي خون از رگ ها در دست چپ، باعث گسترش نواحي خون مردگي echymotic  شد. بیمار برای تب و لرز و ترومبوسیتوپنی و اکیموز و نارسایی کلیه و DIC و تب کریمه گنگو، طی 18 روز دربخش عفونی بیمارستان ایزوله و تحت درمان و مراقبت بود. كنترل حجم خون و جايگزيني اجزاء آن براي نگهداري وضعيت بيماري صورت گرفت. شكل خوراكي و تزريقي داروي ضد ويروسي RIBAVIRIN برای درمان بیمار با پيشرفت مناسبي همراه بوده است. با افت شدید هماتوکریت ترانسفوزیون خون انجام شد و در موارد ترمبوسیتوپنی شدید و نشانه خونریزی فعال تجویز پلاک صورت گرفت. سایر داروهای مصرفی سفتریاکسون و پنتازول و پلازیل و دگزامتازون و لاکتولوز است.

ثابت ترين يافته آزمايشگاهي در این بیمار كاهش بيش از حد معمول ترومبوسيت ها  Thrombocytopenia مي باشد. ساير يافته هاي آزمايشگاهي عبارتند از: Leukopenia و لوكوسيتوز در مرحله اوليه بيماري ديده مي شود در مراحل اوليه بيماري در كم خوني مختصري ديده شد. ESR كمي بيش از حد طبيعي است Bleeding time افزايش پيدا کرده و  زمان پروترومبين افزايش پيدا مي كند.

تب خونریزی دهنده کریمه و کنگو

در سال های اخیر بیماریهای نوپدید و باز پدید در صحنه مراقبت بیماریهای واگیر جلوه خاصی داشته و از اهمیت به سزایی برخوردار شده اند، بطوریکه در مجموعه شاخص های بهداشتی و سلامت جامعه نقش تعیین کننده ای دارند. تب های خونریزی دهنده ویروسی یکی از قسمت های مهم این دسته از بیماری ها هستند. تب کریمه کنگو بر اساس قرائن و شواهد از بیماری های بومی است که از دیر باز در کشور ما وجود داشته است. از سال 1378 نیز شاهد نقطه عطفی در روند بیماری تب کریمه کنکو در سطح استانهای مختلف بوده ایم. استان خراسان با توجه به شرائط خاص جغرافیایی و همسایگی با کشورهای شرقی از این حیث از حساسیت ویژه ای برخوردار است. تب خونریزی دهنده ویروسی کریمه کنگو CCHF  یک بیماری تب دار حاد است که توسط کنه منتقل می شود و در آفریقا، آسیا و شرق اروپا وجود دارد. گرچه بیماری مخصوص حیوانات است ولی موارد تک گیر و طغیانهای محدود ناگهانی این بیماری در انسان نیز مشاهده می شود. CCHF در انسان به صورت یک بیماری شدید با مرگ و میر بالا بروز می کند. براي اولين بار در سالهای 1944 و 1945 ميلادي تب هموراژيك كريمه در منطقه كريمه غربي اتحاد جماهير شوروي سابق توسط يك گرروه كاري به رهبري آقاي ام.پ.گوماكف تشخيص داده شد. سويه هاي ويروس از خون افراد مبتلا و كنه هاي Hyalomma marginatum marginatum جدا گرديد بعدها مشخص گرديد. در سال جاري 63 مورد از ابتلا به اين بيماري گزارش شده است که از اين تعداد 8 نفر بر اثر ابتلا و عدم درمان به موقع جان خود را از دست داده‌اند. ويروس تب هموراژيك كريمه - كنگو CCHF از خانواده Bunyaviridae و جنس Nairovirus مي باشد. عواملي كه انتقال ويروس CCHF را از دام به انسان تحت تأثير قرار مي دهند تراكم و فراواني كنه ها و فراواني مهره داراني است كه بعنوان ميزبان كنه ها و نگهدارنده بالقوه ويروس CCHF هستند. ويروس از طريق سيستم رتيکولواندوتليوم گردش می کند اين سيستم در برگِرنده طحال کبد مغز استخوان غدد لنفاوی و ساير فضاهای سروزی می باشد. در انسان درصد مرگ و مير حاصل از اين تب حدود 30 درصد مي باشد. با بیان اینکه دام آلوده به ویروس تب کریمه کنگو هیچ علامت خاصی ندارد، می توان بر لزوم ذبح دام‌ها در کشتارگاه‌های مجاز تاکید کرد و کشتار دام‌ در اماکن غیرمجاز و غیرقانونی را عاملی برای انتقال بیماری‌های مشترک بین انسان و دام برشمرد.

---

                                

Crimean-Congo hemorrhagic fever

این گزارش مورد در دوفصلنامه  فراز از انتشارات  کمیته تحقیقات  دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی گلستان با ذکر رفرنس به چاپ رسیده است