سه شنبه دوازدهم بهمن ۱۳۸۹ - ۶:۱۷ ب.ظ - دکتر لیلا (مهستی) جویباری -
عمار عباسی ماکرانی
ترم هشت پرستاری دانشجوی
آدرس : دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی گلستان
دانشکده مامایی و پرستاری بویه گرگان
شماره تماس:
شماره پرونده :
نام بیمار:
شماره تماس بیمار:
مقدمه
سل ریوی بیماری عفونی است که پارانشیم ریه را مبتلا می کند. همچنین این بیماری می تواند به سایر قسمتهای بدن انتقال یابد. عامل اصلی عفونت مایکوم باکتریوم توبرکلوزیس است که میکروب هوازی و اسید دوست می باشد. به آهستگی رشد کرده و نسبت به گرما و اشعه ماورا بنفش حساس است. سل از فردی به فرد دیگر توسط انتقال از راه هوا منتشر می شود (1).
تظاهرات بالینی سل ریوی اغلب بسیار به آرامی شروع می شود و بدون توجه مناسب به نمای رادیوگرافی قفسه سینه تشخیص اغلب دشوار خواهد بود. از نظر بالینی سل با تظاهرات سیستمیک شامل تب، بیحالی و کاهش وزن شروع می شود. سایر علائم سرفه، خلط و گاهی اوقات هموپتیزی است (2).
در تشخیص عفونت سل موارد متعددي از جمله اپیدمیولوژي بیماري در منطقه، تاریخچۀ بیمار، علایم بالینی، رادیوگرافی ریه، اسمیر و کشت خلط، تست هاي پوستی، و آزمایشات بیوشیمیایی مانند سنجش فعالیت ADA و روش های ملکولی مانند PCR اهمیت دارند (3).
درمان بیماران مسلول عمدتا توسط داروهائی صورت می گیرد که با مکانیسم هاي متعددي باعث کاهش ویتامین D می شوند. ایزونیازید و ریفامپیین که دو داروي عمده و اساسی در دو دوره حمله اي و نگهدارنده در درمان سل هستند؛ به ترتیب با افزایش متابولیسم و کاهش این ویتامین باعث کمبود این ویتامین در افراد تحت درمان می شوند برآیند دو پدیده سوءتغذیه (به علت کاهش اشتها و لاغري مفرط و تحلیل بافت هاي بدن که از ویژگی هاي بیماري سل می باشد و کاهش ویتامین به علت کاهش دریافت و افزایش متابولیسم منجر به تشدید کمبود ویتامین در افراد مسلول می شود و عوارض خطرناکی چون کاهش ایمنی بدن، کاهش کلسیم ، هیپرپاراتیروئیدي، میوپاتی، استئوپنی و شکستگی استخوان لگن به خصوص در زنان سالخورده را به همراه دارد (4).
معرفی مورد
بيمار مردي 42 ساله، متأهل، ساكن گرگان، سيگاري با سرفه های مکرر و خلط خونی و کاهش وزن که از 2 ماه پیش شروع شده به درمانگاه بيمارستان پنج آذر مراجعه نموده بود. شروع سرفه ها همراه با درد قفسه سینه و تب و تعریق شبانه همراه بود. . وي سابقه بيماري خاصي را ذكر نميكرد اما سابقه خانوادگی بیماری سل ریوی را در خواهرش در 4 سال قبل که بهبود یافته بیان می کند. در سمع قفسه سینه بیمار رال شنیده می شود. در يافتههاي آزمايشگاهي بيمار اسميروكشت خلط منفي بود. راديوگرافي سينه ضایعاتی را نشان می داد. تست توبركولين 15 ميليمتر قطرداشت وساير يافتههاي آزمايشگاهي طبيعي بود. بالاخره باتوجه به شرح حال (سابقه فاميلي مثبت سل ريوي در خواهر بيمار)، تست توبركولينمثبت، سديمان بالا، و يافتههاي پاتولوژيكي تشخیص سل زیوی برای بیمار گذاشته شد. بيمار تحت درمان با چهار داروي ايزونيازيد، ريفامپيين، اتامبوتول و پيرازيناميد به مدت 7 ماه قرارگرفت، با ادامه درمان بهبودي قابل توجه در تنفس و سرفه های بیمار مشاهده گرديد بطوريكه باپايان دوره آن بهبودي كامل حاصلگرديد.
جدول مقادیر آزمایشگاهی
بحث
رضائي طلب و همکاران در پژوهشی با موضوع ارتباط سيگار با ابتلا به سل ريوي عنوان نمودند که سيگار يك عامل خطر مستقل براي ابتلا به سل ريه است. با توجه به مطالعات ديگر كه نقش سيگار را در تضعيف سيستم ايمني بدن نشان مي دهند؛ لذا استفاده از روش هاي مؤثر براي ترك سيگار به منظور كاستن از ميزان ابتلا به سل در جامعه توصيه مي گردد (5).
گلشا و همکاران در مقاله ای با عنوان شيوع بيماري هاي زمينه اي در بيماران مبتلا به سل ريوي نتیجه گرفتند که در بيماران مبتلا به بيماريهايي از قبيل ديابت و نارسايي مزمن كليه در صورت بروز علايم تنفسي، بهتر است به احتمال سل ريوي توجه شده و بررسي سالانه افراد از نظر احتمال وجود سل مد نظر قرار گيرد. همچنين در بيماران با سل ريوي، بررسي اوليه از نظر احتمال وجود ديابت مورد ارزيابي قرار گيرد (6).
علوی و همکارانش در پژوهشی با عنوان اثر ویتامین D به عنوان مکمل داروئي در سير درمان بيماران مبتلا به سل ريوي نشان دادند که ويتامينD به عنوان مکمل درمان ضدسل باعث بهبود نتيجه کلي درمان نمي شود ؛ ولي سبب تسريع در پاک شدن بيماران از باسيل سل مي شو (4).
عالیان و همکارانش مطالعه ای با عنوان بررسی علائم بالینی و یافته های معمول و غیرمعمول عکس قفسه سینه در بیماران باسل ریوی خلط مثبت مراجعه کننده به مراکز بهداشتی و درمانی شهرستان های ساری، قائم شهر و نکا در سال 1385 انجام دادند، در این مطالعه شایع ترین علائم بالینی سرفه بیش از سه هفته و تب بود که با شرح حال بیمار ما همخوانی دارد. شیوع تظاهرات رادیوگرافیک غیرمعمول 2/29 درصد بود که بیان کننده افزایش شیوع این یافته های آتیپیک در عکس قفسه سینه نسبت به دهه های قبل می باشد. بنابراین شناخت دقیق این تظاهرات غیرمعمول در تشخیص سریع و درمان به موقع بیماران اهمیت بسیار دارد (7).
نتیجه گیری: ..........
منابع:
1 . هاریسون، اصول طب داخلی هاریسون بیماریهای عفونی باکتریال، ترجمه: سودبخش عبدالرضا. نشر اندیشه رفیع، چاپ اول سال1388 صص 569-595
2. برونر و سودارث. بیماری های تنفس و تبادلات گازی،ترجمه: سالمی صدیقه. نشر سالمی،سال 1386، ص 133
3.جوشقانی حمیدرضا، قائمی عزت الله ، نیک نژاد فرهاد، طویلانی حیدر ، ارزش تشخیصی آنزیم آدنوزین دآمیناز سرم و ایزوآنزیم آن در تشخیص سل ریوي، مجله دانشگاه علوم پزشکی گرگان دوره 6، شماره 4، زمستان 1386، صص 41-46
4.علوی سید محمد، سفیدگران غلامحسین، الباجی علی، نژاد سلامی احمد، اثر ويتامين D به عنوان مکمل داروئي در سير درمان بيماران مبتلا به سل ريوي، مجله دانشگاه علوم پزشکی گرگان، دوره 12، شماره 1 ، بهار 1389، صص 27-32
5. رضایی طلب غلامحسین، اکبری هادی، رضایی طلب فریبا ، ارتباط سيگار با ابتلا به سل ريوي، مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، شماره 95 ، سال 50، بهار 1386، صص75-80
6.گلشا رقیه، رضایی شیرازی رحیم، شفیعی آزاده، دشتی محجوب، روشندل غلامرضا، شيوع بيماريهاي زمينه اي در بيماران مبتلا به سل ريوي، مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، سال 52 ، شماره 1، بهار 88، صص29-36
7.عالیان شهریار، قاسمیان رویا، نجفی نرگس، پیرسیاوش پریناز، بررسی علائم بالینی و یافته های معمول و غیرمعمول عکس قفسه سینه در بیماران باسیل ریوی خلط مثبت مراجعه کننده به مراکز بهداشتی و درمانی شهرستان های ساری، قائم شهر و نکا در سال 1385، مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، دوره نوزدهم ، شماره 70، سال 1388 ، ص 61-66
BIOCHEMISTRY
result
|
unit
|
normal
|
|
Creatinine
|
1/2
|
Mg/dl
|
0/5-1/4
|
|
BUN
|
7/5
|
mg/dl
|
5-18
|
|
Sodium
|
137
|
Meq/l
|
135-145
|
|
Potassium
|
4
|
Meq/l
|
3/7-5
|
|
Blood sugar
|
92
|
Mg/dl
|
70-135
|
|
calcium
|
8
|
Mg/dl
|
8/10-10/50
|
|
phosphorus
|
4/6
|
Mg/dl
|
4-6/5
|
|
Alkaline
phosphates
|
1165
|
IU/L
|
180-1200
|
|
SEROLOGY
|
|
|
CRP
|
++
|
_
|
_
|
|
HEMATOLOGY
|
|
|
ESR – 1h
|
13
|
Mm/hr
|
1-5 y : up to 10
|
|
Hemoglobin
|
13/4
|
gr /dl
|
12-16
|
|
Plateletes
|
272000
|
ml
|
150000-450000
|
|
HCT
|
36/3
|
%
|
36-46
|
|
MCH
|
27/4
|
pg
|
26-32
|
|
MCHC
|
34/3
|
%
|
32-36
|
|
MCV
|
87/78
|
fl
|
80-100
|
|
RBC
|
5/1
|
Mil/ul
|
4.20-5/40
|
|
WBC
|
8900
|
/ul
|
4000-11000
|
|
BACTERIOLOGY
|
|
|
Culture
|
After 72 hours no growth
|