دانش پرستاری: از کلاس درس تا جامعه

هدف از این گزارش مورد معرفی یک بیمار مبتلا به آرتریت عفونی می باشد.

گزارش مورد

بیمار خانم  26ساله متاهل ساکن بندرترکمن و دارای مدرک تحصیلی دوم راهنمایی می باشد است که با تشخیص آرتریت عفونی در بخش عفونیبیمارستان ... گرگان بستری شده است. دو سال پیش بر اثر گاز گرفتگی توسط سگ دچار تورم زانوی چپ شده بود که بعد از مراجعه به بیمارستان شهرستان بندرترکمن، آبسه بیمار را توسط سرنگ خالی می کنند و پس از چهار روز بستری با بهبودی نسبی مرخص می شود.

 از دو هفته قبل بیماری این خانم (آرتریت عفونی) دوباره عود می کند  و این بار علایم شدیدتری نسبت به قبل دارد. بیمار دچار تب و لرز ناگهانی می شود تا حدی که دمای بیمار تا 39 درجه می رسد، قرمزی، تورم  و درد به گفته خود بیمار این بار خیلی بیشتر از دفعه قبل است بطوری که به سختی میتواند راه برود و هنگام راه رفتن درد به قسمت لگن انتشار می یابد. دکتر معالج این بیمار تشخیص آرتریت عفونی را برای ایشان دادند و داروهای کفلین و دگزا متازون را به صورت وریدی شروع کردند. آنتی بیوتیک تراپی برای از بین بردن عفونت ها و جلوگیری از انتشار آنها می باشد و به صورت وریدی باشد برای بهبودی سریع تر است.

در آزمایشات افزایش  ESR وCRP  مشهود بودند:


رادیوگرافی برای شناسایی آسیب به محل عفونت و تشخیص صحیح میزان آسیب دیدگی به محل گاز گرفتگی است
 پس از مشاوره ارتوپد و دیدن گرافی بیمار، مشکلی نداشت فقط توصیه شد فیزیوتراپی روزانه برای بازگشت عملکرد طبیعی انجام شود.
پای بیمار را الویت کردند و زانو بندکشی را جهت کاهش تورم دور زانوی چپ بیمار پیچیدند. بانداژ فشاری و الویت باعث کاهش ادم وآبسه  زانو و نیز درد بیمار کاهش می بابد.
بیمار بعداز مدت یک هفته و با کاهش تورم زانو با دستور دارویی سفالکسین خوراکی و استفاده از زانو بند کشی به مدت دو هفته از بیمارستان مرخص گردید.

---

آرتريت عفوني عبارت است التهاب در يك مفصل ناشي از عفونت. هر مفصلي مي تواند درگير شود، اما اين بيماري در مفاصل بزرگتر مثل مفصل ران يا آن دسته از مفاصلي كه در معرض ضربه قرار دارند مثل زانو يا مفاصل موجود در دست ، شايع تر است.

علايم شايع:
تب و لرز (گاهي تب بالا است)
قرمزي ، تورم ، درد (اغلب ضرباندار) مفصل و درد به هنگام لمس مفصل . درد گاهي به ساير مفاصل انتشار مي يابد و با حركت بدتر مي شود.
درد در باسن ، ران يا كشاله ران (گاهي)
علل
واردشدن ميكرب به مفصل ، معمولاً باكتري ها (استرپتوكك ، استافيلوكك (. باتوجه به اينكه، استافيلوكوك طلايي شايعترين عامل آرتريت عفوني مي باشد درمان تجربي (Empirical) جهت اين ارگانيسم تا آماده شدن جواب كشت توصيه مي شود))2) .
گنوكوك عامل سوزاك، هموفيلوس ، يا باسيل سل  يا قارچ ها. ميكروب ها از منشاءهاي مختلف وارد مفصل مي شوند:
عفونت در مكاني ديگر در بدن، مثلاً در مورد سوزاك و بيماري سل عفونت در جوار مفصل مثل جوش هاي چركي روي پوست سلوليت يا عفونت استخواني. صدمه به مفصل، مثل زخم با اجسام سوراخ كننده يا سائيدگي پوست روي مفصل

عوامل افزايش دهنده خطر:

سن بالاتر از 60 سال
بروز يك بيماري كه مقاومت بدن را كم كرده است.
عفونت هاي منتقله از راه جنسي
ديابت شيرين
آرتريت روماتوييد
استفاده از داروهاي سركوب كننده ايمني
عمل جراحي روي مفصل
تزريق داخل مفصل
مصرف الكل
مصرف داروهاي روان گردان به خصوص انواع تزريقي آنها
بهداشت پايين
وجود مفصل مصنوعي
استفاده از آسپيرين و ساير داروهاي ضدالتهابي غيراستروييدي براي ساير بيماري ها ممكن است علايم التهاب مفصل را سركوب كند و تشخيص را به تعويق بياندازد.

پيشگيري
به هنگام فعاليت هايي كه حين آنها احتمال آسيب به مفصل هاي در معرض ضربه مثل زانو وجود دارد، دقت لازم را در محافظت از مفصل به عمل آوريد.
چنانچه عفونتي در جاي ديگر بدن وجود دارد، سريعاً در صدد درمان آن برآييد.

عواقب مورد انتظار
معمولاً با تشخيص و درمان زودهنگام بهبود مي يابد.
البته بهبود كامل هفته ها يا ماه ها به طول مي انجامد. تأخير در درمان ممكن است موجب تخريب مفصل و از بين رفتن حركات آن شود، كه حتي نهايتاً ممكن است به تعويض مفصل هم بيانجامد.

عوارض احتمالي
تشخيص اشتباهي به عنوان نقرس يا يك بيماري غيرعفوني ديگر، كه باعث به تأخير افتادن استفاده از آنتي بيوتيك مي شود.
عفونت خون
آسيب و يا معلوليت دايمي مفصل

درمان
آزمايشات تشخيصي ممكن است شامل موارد زير باشد: شمارش سلول هاي خون ، كشت خون ، و كشت مايع مفصل عفوني شده ، و عكس برداري از مفصل

درمان شامل مصرف آنتي بيوتيك است. سير بهبودي با كشت هاي متوالي از مفصل پيگيري مي شود.
بستري شدن (استراحت كامل) و استفاده از آنتي بيوتيك داخل وريدي
جراحي براي تخليه مايع مفصلي عفوني شده يا خارج نمودن جسم خارجي وارد شده به مفصل در اثر ضربه
فيزيوتراپي پس از بهبود، براي به دست آوردن مجدداً توانايي هاي كامل مفصل

داروها
آنتي بيوتيك هااغلب داخل وريدي. تا زماني كه گفته نشده است آنتي بيوتيك را قطع نكنيد. امكان دارد عفونت پس از بهبود علايم مجدداً عود كند.
داروهاي ضددرد مخدري به طور كوتاه مدت براي دفع درد

فعاليت
امكان دارد استفاده از آتل يا گچ براي استراحت كامل مفصل ضروري باشد. توجه كنيد كه حركت مفصل باعث به تعويق افتادن بهبود مي شود.
امكان دارد پس از درمان از تمرينات مخصوص جهت بازگرداندن حركت مفصل استفاده شود.
پس از بهبودي براي بازگرداندن كامل كار مفصل نياز به فيزيوتراپي وجود دارد.
همگام با بهبود علايم ، فعاليت هاي عادي را به تدريج از سر گيريد.

رژيم غذايي
هيچ رژيم خاصي توصيه نمي شود.

در اين شرايط به پزشك خود مراجعه نماييد. اگر شما دچار علايم عفونت مفصلي هستيد:
اگر يكي از موارد زير هنگام بيماري رخ دهد:

ـ تب مساوي يا بالاتر از 39.5 درجه سانتيگراد
ـ خستگي ، سردرد، درد عضلاني ، و عرق ريزش

اگر دچار علايم جديد و غير قابل كنترل شده ايد. توجه داشته باشيد كه داروهاي مورد استفاده در درمان ممكن است عوارض جانبي به همراه داشته باشند (3)

در یک مطالعه 33 بيمار با تشخيص آرتريت سپتيك حاد مفصل هانش بمدت 8 سال تحت بررسي قرار گرفتند.
 درد و محدوديت حركتي شايع ترين علامت باليني (100درصد)، ديستانسيون كپسول مفصلي، تورم نسوج نرم از شايعترين علائم راديولوژيك (96.9درصد) بودند. در اكثر بيماران سديمانتاسيون بالا بود و شايع ترين ارگانيسم ايجاد كننده بيماري استافيلوكوك اورئوس تشخيص داده شد. براي درمان در تمام موارد به غير از يك مورد، درناژ مفصلي انجام (96.9درصد) و ضمن كشت ترشحات بدست آمده، با كشش پوستي و يا گرفتن اسپايكا و آنتي بيوتيك ادامه درمان داده شد نتايج بدست آمده ايده آل و بيشترين عارضه را دو مورد (6.06درصد)، دررفتگي مرضي مفصل ران) و سه مورد عفونت و استئوميليت پروگسيمال فمور (9.1درصد) و يك مورد (3.03درصد) عدم تساوي در طول اندام تشكيل مي داد (4).

منابع

1. کتاب اصول وتفسیر آزمایشهای سرولوژی بالینی تالیف دکتر پاکزاد پرویز انتشارات نور دانش چاپ دوازدهم 1388ص167-179

2. شيراني فاطمه، زارعي عباس. بررسي علائم باليني و آزمايشگاهي آرتريت عفوني در بيماران بستري در مجتمع آموزشي درماني حضرت رسول اكرم (ص) طي سال هاي 77-1370 مجله دانشگاه علوم پزشكي ايران، 1380؛ دوره 8، بهار، شماره 23: صفحات 41-36

3-کتاب کامل پرستاری داخلی و جراحی، تالیف: نوبهار منیر ،عسکری محمدرضا،محمدی حسن بابا،سلیمانی محسن ،وفائی عباسعلی ص203-205چاب اول انتشارات بشری1387

4. بيت اله يوسف. آرتريت سپتيك مفصل ران (هيپ): بررسي 33 بيمار بستري در مركز پزشكي امام خميني تبريز از سال 1365 تا 1373  مجله پزشكي دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي، درماني تبريز، 1376؛ دوره 31، تابستان، شماره 34: صفحات 15-10

---

دانشجوی کارآموز در عرصه پرستاری: محسن افروزه

شماره پرونده بیمار: ...