دانش پرستاری: از کلاس درس تا جامعه

عطای خدا به هر کس به قدر نیت اوست.

دست نوشته هایم از  کلاس فلسفه اخلاق
دوشنبه ساعت  16 تا 18 – 29 خرداد 91 - قم
استاد: دکتر شریفی دانشیار گروه فلسفه موسسه اموزشی پژوهشی امام خمینی

در ابتدای جلسه دکتر معرفی از سوابق علمی خود نمودند اظهار داشتند در دوره قبلی عده ای گله مند بودند  گفتند استاد باید خود را معرفی نماید.
کتابی دارم به اسم ایین زندگی 
و کتابی به نام اخلاق کاربردی
در زمینه جنگ نرم و فتنه کار کرده ام  این کتاب پنجاه بار تجدید چاپ شده است.
کتابی را همین امروز به اسم سبک زندگی اسلامی تحویل داده ام که برای طرح کشوری ضیافت اندیشه دانشجویان اماده می شود ....

فلسفه اخلاق
هندسه معرفتی دانش های اخلاقی
من سی سال است در حوزه هستم اما به تعداد انگشتان دو دستم عالم به اخلاق نمی شناسم (منظورشان محقق خاص در این زمینه بوده است). ما به عنوان علم اخلاق به مساله نگاه  نکردیم. در مقایسه با دنیای غرب غیر قابل مقایسه است. حضرت ایه الله مصباح فرمودند برای درمان به المان رفته بودند فرصتی بود به کتابخانه رفتند شانزده طبقه بود یک طبقه بود فقط کتاب های اخلاق . تا چشم کار می کرد. از اخلاق رانندگی تا اخلاق در زندگی و اخلاق .... در زندگی شان هم نمود دارد نظم وو احترام  به قوانین ... ما حرفش را داریم ولی عمل نداریم.در کتاب تورات و انجیل  حتی  پنج صفحه از دو هزار صفحه این کتاب ها مربوط به اخلاق نمی باشد ولی در قران صفحه ای نیست که توصیه اخلاقی نباشد.
دو هزار روایت در خصوص همسایه داری داریم اما کار عملی نکردیم. در گذشته خوب بود اما از دویست سال قبل کاری نکردیم.
1. اخلاق توصیفی: مثلا روز مبعث پیامبر(ص) است کسی بیاید فقط پیامبر را توصیف کند . ما پنج درصد هم مطابق زندگی پیامب رفتار نمی کنیم. روش تحقیق آن تاریخی و نقلی است.
 2. علم اخلاق: روش تحقیق ان  عقل و نقل و یا شهود است.
کتاب اخلاق نیکو ارسطو و  کتاب  خواجه نصیرالدین طوسی
خواجه نصیرالدین طوسی هر چیزی را حد وسط ان را خوب می داند و افراط و تفریط ان را بد می داند
خمود.................عفت...................بی بندباری
با معیارهای عقلی حد وسط ان را می پذیرند
 الف) اخلاق فلسفی
ب) اخلاق نقلی
ج) اخلاق عرفانی
... سوالی شد استاد جواب دادند ... در عموم مسائل این گونه است که افراط و تفریط آن بد است
حوزه اخلاق نقلی: مسلمان به ایات و روایات تکیه می کند. کتابهای فراوانی داریم که فضائل اخلاقی را فهرست می کنند براساس روایات نقلی
کتاب میزان الحکمه  ایه الله ری شهری که ایات را گرداوری کرده است مثلا در حوزه انصاف، حوزه نظم و حوزه احترام به دیگران آیات و روایات را آورده است. ده جلد است و عربی و فارسی هم دارد.
ج) اخلاق عرفانی: با محوریت شهود. می گوید در سیر و سلوک شخصی خود این را دارم . کتاب منازل السائرین خواجه عبدالله انصاری. ترجمه فارسی هم دارد. صد منزل کرده است می گوید اگر این صد منزل را طی کنید به کمال می رسید.  اولین گام بیداری است. اگر توجه نداشته باشد به راه نمی آید. تلنگر هر روز برای همه ما هست. برخی از بزرگان می گویند ما از همین نون خشکی تلنگر خوردیم. نون خشکی داد می زند می گه همه چیز می خرم  ... من چه چیزی دارم که خداوند وقتی از من بخواهد .....
عطار نیشابوری داروساز بود در مغازه خودش بود و کسب و کارش دنبال مباحث عرفانی نبود . یک فرد یک لا قبا می آید  به او می گوید می دانی کی می میری؟  عطار می گوید هر موقع عمرم تمام شود. می گه کی عمرت تمام می شه  می گه نمی دانم  . اون فرد می گوید اما من می دانم کی می میرم هر موقع که اراده کنم می میرم و بقچه اش را می گذارد زیر سرش و همانجا می میرد . عطار بررسی می کند می بیند واقعا او مرده است.  پیگیری می کند  می بیند او صوفی بوده است.
تلنگری بوده است برای او
یا ابراهیم ادهم شاهزاده ای بوده است. بالای پشت بام  سر وصدا بود  پرسید شما کی هستید  گفتند شتر ما گم شده است امده ایم دنبال ان .... شتر که بالای بام نمی رود .... به او گفتند خدا را کسی در پر قو پیدا کرده است که تو می خواهی در این شاهی خود خدا را پیدا کنی؟ و  رفت بالای پشت بام و دید هیچ خبری هم نیست ... تلنگری بوده است برای او ....
 سوال یکی از حاضرین : شمس چه کسی بوده است؟
استاد:  خیلی معلوم نیست. کسی که مولوی را ساخته است. مولوی کل دنیا را رها کرد اما کل دنیا را گرفت.
مرحله اول بیداری است بعد فرد متوجه می شود خیلی کم کاری کرده گم شده به قول دکتر شریعتی آلینیسیون رخ داده است. .... صد مرحله تا به مقام توحید برسد.
3. حوزه دیگر تربیت اخلاقی است. خلا در این جا زیاد داریم.
4. اخلاق حرفه ای: پزشکی و مهندسی و معماری و ... این جا هم خلا زیاد داریم.
5. فلسفه اخلاق:
 الف) فرا اخلاق meta ethics
ب) اخلاق هنجاری
ج) اخلاق کاربردی / کاربستی

اخلاق کاربردی: بیشتر در پزشکی تدریس می شود.
 مسائل حوزه اخلاق پزشکی بحث می شود مانند شبیه سازی انسان به قصد تولید مثل . یک مساله مطرح می شود و بعد مطرح می شود ایا از نظر اخلاق درست است یا نه؟ یا سقط جنین بعد از حلول روح درست است یا قتل محسوب می شود؟
یک جواب ندارد بستگی به مبنای معیار داوری دارد.
 - فرااخلاق: تحلیل مبادی تصوری و تصدیقی علم اخلاق (مساله مورد بحث ما)
- اخلاق هنجاری:  معیارهای ارزش داوری: غایت گرایی ، وظیفه گرایی
- اخلاق کاربردی / کاربستی: تحقیق مبادی و معیارهای  ارزش داوری در حوزه ها و مسائل خاص
ما فقط دو نفر داریم که به اخلاق پزشکی وارد هستند.
سوال یکی از حاضرین : ایا لازم است اسلامی باشد؟  استاد: سوال خوبی مطرح شد. در حوزه باورها ، فرهنگ و سیاست و ...اختلاف ممکن است داشته باشیم اما در حوزه اخلاق اشتراکات زیاد داریم اغلب کدهای اخلاقی اشتراک دارند سعی است که مشترکات باشد  ولی باز هم رگه های اندیشه های خودشان هم است. الان در اعلامیه حقوق بشر دربندهای مختلف آن با بدیهی ترین اصول اسلامی در تعارض است چون مسلمانان در ان موقع کاره ای نبودند  تا اجازه ندهند این طور  نشود ...  مثلا نمی توانیم به همـ ج نـ س بازی تن در دهیم بگوییم حقوق بشر است.....
اخلاق هنجاری: به معیارها می پردازد: غایت گرایی و وظیفه گرایی
 ایا معیار خوب و بد به این دلیل است که ما را به هدف و نتیجه می رساند یا این که چون وظیفه است؟
 فرا اخلاق: مثال بارز " عدالت خوب است"
در فرا اخلاق عدالت چی هست که خوب است یا بد است؟ ایا عدالت مطابق قانون عمل کردن است؟ مفهوم عدالت چیست؟ عدالت خوب است؟ یعنی چی است ؟ من خوشم می اد؟ یا مردم خوش شان می اد؟ ممدوح است؟ چی هست؟
کتابی به این اسم داریم" خوب چیست ؟ بد کدام هست؟" در مورد محور خوب و بد است
عدالت خوب است چه جور جمله ای است ؟ و ایا "عدالت خوب است" جمله ای است مانند احکام پزشکی که واقعیت را می گوید به بیمار می گوییم این نسخه را تجویز می کنم.  این خوب است این علم است، این واقعیت است.  اگرچه ممکن است بیمار به این نسخه تن در ندهد.



ادامه دارد